2/7/11

Γιώργος Κολλάρος: Με δύναμη από την Τήνο

[10%, Ιούλιος - Σεπτέμβριος 2009]

Ήρθε από την Αίγυπτο στην Αθήνα τριών ετών. Στα 28 του άφησε την Αθήνα, όπου το πρωί σπούδαζε στην οδοντιατρική και το βράδυ δούλευε μπάρμαν, για να ζήσει στην Τήνο. Ήταν ακόμη φοβισμένος και πειραματιζόταν κατά καιρούς με το άλλο φύλο, αν και ήξερε ότι αυτό που πραγματικά θέλει είναι οι άνδρες. Σήμερα, στα 46 του, έχοντας ταξιδέψει στον κόσμο και αποτινάξει πια την ενοχή, ο Γιώργος Κολλάρος έχει ανακαλύψει ότι το στοίχημα είναι η εσωτερική ισορροπία κι ένας δημιουργικός διάλογος με τον κοινωνικό περίγυρο. Εξ ου και συμμετέχει στην κινηματογραφική λέσχη και στην οικολογική οργάνωση του νησιού, συντονίζει μια ομάδα καράτε που δημιούργησε και παρεμβαίνει με άρθρα του στον τοπικό και οδοντιατρικό τύπο για την άρση των διακρίσεων κατά των ομοφυλόφιλων.

____________

Αυτοπροσδιορίζομαι ως ομοφυλόφιλος επειδή είναι η βασική μου προτίμηση, αλλά και για λόγους πολιτικούς. Σε μια τέλεια κοινωνία, η σεξουαλική συμπεριφορά θα ήταν ένα καθαρά προσωπικό θέμα που δεν θ' απασχολούσε κανέναν. Όπως έχουν τα πράγματα, η ομοφυλοφιλία αποτελεί στίγμα. Τις περισσότερες φορές φέρουμε την ομοφυλοφιλία μας ενοχικά και δεν απαιτούμε ίσα δικαιώματα. Παρόλο που η κοινωνία έχει γίνει πιο ανεκτική, αν κρίνω από την επιτυχία του Κλουβιού με τις Τρελές, ακόμα βολεύεται να θεωρεί τους ομοφυλόφιλους τελείως διαφορετικούς από τον μέσο άνθρωπο. Τους ενοχλούν οι ομοφυλόφιλοι που είναι όπως και εκείνοι, γιατί παρουσιάζουν μια απειλή. Είναι καιρός να πολεμήσουμε για να τα αλλάξουμε αυτά.

***

Γύρω στα 15 αποφάσισα ότι η βασική μου επιθυμία, ας την πούμε «κυτταρική», ήταν το φύλο μου και παράλληλα ανακάλυψα με τρόμο ότι ο κόσμος είναι ανάποδα ρυθμισμένος. Είπα ότι θ' αλλάξω, θα ψάχνω κι εγώ για γκόμενες. Έκανα για πρώτη φορά έρωτα στα 18, με μια γυναίκα, με την οποία μάλιστα συνεχίσαμε για πολλά χρόνια μια πολύπλοκη σχέση. Πριν πέσουμε στο κρεβάτι της είπα ότι νομίζω πως είμαι ομοφυλόφιλος. «Καλά», μου είπε, «μπες κάτω από τα σεντόνια και θα δούμε». Το γεγονός ότι πήγα με γυναίκα σαν να μου έδωσε την άδεια να προχωρήσω σ' αυτό που πραγματικά μου άρεσε. Ένα βράδυ μετά από κάνα χρόνο, έχοντας φύγει από την Μπόρα Μπόρα χωρίς χρήματα, έκανα οτοστόπ. Πέτυχα έναν τύπο που ήξερα και μου άρεσε και κάναμε μεθυσμένοι μια άθλια αλλαξοκωλιά. Αυτή ήταν η αρχή.

***

Γύρω στα 20 είχα σχέση μ' έναν άνθρωπο που σπούδαζε στο εξωτερικό. Οι γονείς μου το είχαν καταλάβει και με ρώτησαν, σχεδόν στα ίσα. Τους είπα «ναι, είναι αλήθεια». Κάποια στιγμή ήρθε ένας πολύ φουσκωμένος λογαριασμός τηλεφώνου. Έκανα το λάθος να πω ότι δεν ήξερα τίποτα και έκοψαν τη δυνατότητα τηλεφωνικής επικοινωνίας με το εξωτερικό. Ακολούθησε ένα φοβερό ξέσπασμα. Λίγο μετά αποφάσισα να φύγω και να μείνω μόνος. Ήμουν στον τελευταίο χρόνο της οδοντιατρικής και άρχισα να δουλεύω βράδυ, πρώτα στη Ράτκα, και μετά σε άλλα κλαμπ της εποχής, για να ανταποκριθώ στα έξοδα.

***

Τότε, στις αρχές της δεκαετίας του '80, ζούσαμε ακόμα τον απόηχο της επανάστασης των ομοφυλόφιλων στην Αμερική. Στην Ελλάδα συνελάμβαναν την Πάολα και έκαναν μηνύσεις στο Αμφί και το Κράξιμο. Ήταν μια εποχή που κυκλοφορούσαμε στο δρόμο αγκαλιά, φιλιόμασταν δημοσίως, και αυτό αποτελούσε μια πράξη κάπως επαναστατική. Δεν θα ξεχάσω ποτέ το θέαμα που αντίκρισα στα ουρητήρια της Ομόνοιας, όπου ήταν ο ένας δίπλα στον άλλο και γινόταν φάση, αν και ήμουν ακόμα ντροπαλός και δεν τολμούσα να μπλεχτώ. Νομίζω όμως ότι επειδή δεν ήμουν τόσο άνετος στον ελεύθερο έρωτα, εκείνα τα δυο τρία χρόνια που δεν είχαμε συνειδητοποιήσει τον κίνδυνο του AIDS και κάναμε έρωτα χωρίς προφυλακτικά, ίσως να τη γλύτωσα.

***

Για περίπου δύο χρόνια δεν είχα πολλές επαφές με τους γονείς μου. Σιγά σιγά με ξαναπροσέγγισαν και είναι αξιοσημείωτο ότι με βοήθησαν οικονομικά και υπήρξε από μέρους τους μια αποδοχή. Οι γονείς μου είναι Αιγυπτιώτες, με τον κοσμοπολιτισμό αλλά και τη σεμνοτυφία των Ελλήνων της διασποράς που ζουν σε μικρές κοινότητες, προσκολλημένοι στο τρίπτυχο «Πατρίς-Θρησκεία-Οικογένεια». Θυμάμαι όταν ήρθαμε από την Αίγυπτο τους Ελλαδίτες φίλους των γονιών μου να μιλούν πολύ πιο άνετα, με σεξουαλικά υπονοούμενα και αστεία. Στο δικό μας σπίτι αυτά τα πράγματα δεν λέγονταν. Ήταν βέβαια καλοί γονείς, με φρόντισαν και με φροντίζουν ακόμα. Την αισθάνομαι την αγάπη τους. Αλλά ξέρω ότι οι σεξουαλικές μου προτιμήσεις τους δυσκολεύουν και προτιμούν να μη συζητάμε σχετικά. Μπορεί να μου είναι δύσκολο, γιατί η μη ολοκληρωτική αποδοχή από τους γονείς είναι πάντα μεγάλο βάρος, αλλά το σέβομαι. Ίσως κι εγώ τους ζητάω κάτι που, με τον τρόπο που έχουν μεγαλώσει, δεν μπορούν να δώσουν.

***

Πριν 18 χρόνια έφυγα από την Αθήνα και ήρθα να μείνω στην Τήνο. Έχοντας ζήσει πλέρια τη ζωή της Αθήνας, είχα την περιέργεια να δω πώς είναι η ζωή στην επαρχία και πίστευα ότι στο νησί θα δουλέψω περισσότερο και καλύτερα. Ήθελα επίσης να ξαναδώ τη σεξουαλικότητά μου. Τα πρώτα χρόνια στην Τήνο η κοινωνία ήταν πολύ πιο αμφισεξουαλική, όπως ήταν παλιότερα και το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας, αρκεί να μην κατονομάζονταν τα πράγματα. Δυστυχώς, εκείνο τον καιρό, ήμουν ακόμα κλειστός, δεν έκανα πολλά. Είχα σχέσεις με γυναίκες και παράλληλα με άνδρες, μέχρι πριν έξι χρόνια, που σχετίζομαι αποκλειστικά με άνδρες. Τώρα πια, ακολουθώ τις επιθυμίες μου αδιαφορώντας τι θα πει ο κόσμος. Και έχω δει ότι δεν έχει επηρεαστεί η προσέλευση των ασθενών στο ιατρείο μου ή η προσωπική μου ζωή.

***

Οι περισσότερες επαφές είναι πια των λίγων λεπτών ή της μιας νύχτας και κυρίως με οικονομικούς μετανάστες, όχι για τα χρήματα, παρόλο που κάποτε με εξίταρε να πληρώνω. Στο νησί τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά από την Αθήνα. Μπορείς να βρεις κάποιον στο δρόμο, σε κάποιες παραλίες και βράχια ή και σε κάποια μαγαζιά στα οποία πηγαίνουν κυρίως μετανάστες και Τηνιακοί από χωριά. Όμως ποτέ δεν ξέρεις αν θα τα καταφέρεις και μπορεί να κυνηγάς για μέρες και να μην κάτσει κάτι. Είχα επίσης δύο μακροχρόνιες σχέσεις τα τελευταία χρόνια: μία για δύο χρόνια με έναν Έλληνα και μία για τρία χρόνια με έναν Ελβετό ακτιβιστή, ο οποίος επηρέασε και τη δική μου προσέγγιση ως προς τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων.

***

Μου φαίνεται ότι υπάρχει πολύ λιγότερο ερωτισμός σήμερα σε σχέση με παλιότερα, που τα πράγματα ήταν πιο χύμα. Βέβαια, μπορεί να μην είμαι εγώ σε επαφή με τους τωρινούς κώδικες. Βλέπω όμως μια εμμονή στην εξωτερική εμφάνιση. Το σώμα πρέπει να είναι τέλειο, ο πούτσος πολύ μεγάλος. Πολύ συχνά τώρα πια, όταν συναντιέται το βλέμμα σου με κάποιον, ακολουθεί ένα ολόσωμο σκανάρισμα. Θα τσεκάρουν από το παπούτσι μέχρι το οτιδήποτε και θα σε βάλουν ενδεχομένως σε μια κατηγορία. Το χειρότερο είναι ότι αυτός που δίνει τόσο μεγάλη σημασία στην εμφάνισή του έχει περισσότερη σχέση με τον εαυτό του όταν κάνει έρωτα παρά με τον άλλο. Έχω την αίσθηση ότι οι ομοφυλόφιλοι τα κυνηγάνε αυτά επειδή ακόμα δεν αποδέχονται τον εαυτό τους και επιβεβαιώνουν κατά κάποιο τρόπο την αξία τους μέσα από τον άλλο. Αν ο γκόμενος με τον οποίο θα κοιμηθούν πουλάει στην πιάτσα, τότε είναι εντάξει.

***

Η ενοχή έχει υπόγειες διαδρομές και δεν μπορούμε να πούμε κι εμείς ξεκάθαρα ποιες ενέργειές μας έχουν σχέση μ' αυτή. Νομίζω ότι η δική μου ενοχή σταμάτησε πρόσφατα, όταν διαπίστωσα ότι αποτελεί έναν πολύ έξυπνο τρόπο του Χριστιανισμού να σε κουμαντάρει. Δεν είχα ιδιαίτερη σχέση με τη θρησκεία, παρά μόνο για ένα μικρό διάστημα όταν πρωτοπήγα στην Τήνο, αλλά τα κηρύγματα και οι απαγορεύσεις περνάνε υπόγεια, είναι στην κουλτούρα μας. Συνειδητοποίησα λοιπόν την απάτη της θρησκείας και τους μηχανισμούς ελέγχου που χρησιμοποιεί για να σε χειρίζεται. Και με τα ταξίδια μου διαπίστωσα ότι σε όλους τους τόπους η θρησκεία και το ιερατείο είναι στην ουσία ένα κέντρο εξουσίας το οποίο προσπαθεί να διατηρήσει τη δύναμή του με κάθε μέσο.

***

Δημοσίευσα πέρσι το καλοκαίρι ένα άρθρο σε μια τοπική εφημερίδα στην Τήνο σχετικά με όσα συνέβαιναν τότε, με την αντιμετώπιση της δολοφονίας του Σεργιανόπουλου από τα μίντια, τη δίκη της ΟΛΚΕ για τη χρήση του όρου «λεσβία» και τη δικαστική προσφυγή εναντίον των γάμων στην Τήλο. Περίμενα μια κάθετη πτώση στην πελατεία μου και αντιδράσεις από το συντηρητικό κατεστημένο του νησιού, γιατί υπάρχει φαρισαϊσμός, υπάρχουν ομοφυλόφιλοι κληρικοί που λύνουν και δένουν χωρίς κανείς να μιλάει. Τελικά είχα μόνο θετικές αντιδράσεις. Με συναντούσαν γνωστοί και φίλοι στο δρόμο και μου έδιναν συγχαρητήρια. Όπως έλεγα στην κατακλείδα του άρθρου μου, σε μια μελλοντική εποχή οι άνθρωποι θα μπορούν να διαλέγουν ένα σύντροφο για ένα βράδυ, για ένα μήνα ή για ένα χρόνο, αντιδρώντας μόνο ως ερωτικά υποκείμενα, χωρίς τις ενοχές και τους περιορισμούς που επιβάλλει υποκριτικά η σημερινή κοινωνία.

-*-