24/6/11

Αλμπέρτο Ερνάντεθ: Ένα υβριδικό βιβλίο μεταξύ εικόνας και κειμένου

[Εψιλον, 4/7/10]

Τη στιγμή που τα βιβλία φαίνονται προορισμένα να καταλήξουν συλλεκτικό είδος, όπως το βινύλιο και σύντομα το σιντί, ένας νεαρός ισπανός γραφίστας, ο Αλμπέρτο Ερνάντεθ (Alberto Hernández), επιμένει ότι δεν είναι ευκαταφρόνητη η εμπειρία να γυρνάς με τα χέρια σου τις σελίδες ενός βιβλίου. Παιδί πράγμα (μόλις βγήκε από το μεταπτυχιακό γραφιστικής), αντί να σχεδιάζει εφαρμογές για ηλεκτρονικά βιβλία, έφτιαξε και μας προτείνει ένα υβριδικό μυθιστόρημα - κάτι σαν εφαρμογή πολυμέσων σε χαρτί, με περίεργα τυπογραφικά στοιχεία, απρόσμενο στήσιμο των σελίδων και εικόνες που ξεπηδούν εκεί που δεν τις περιμένεις. Για το πρώτο του υβριδικό μυθιστόρημα διάλεξε ένα κλασικό βιβλίο της αμερικανικής λογοτεχνίας, το «Δόκτωρ Τζέκιλ και Μίστερ Χάιντ» του Στίβενσον. Η εφαρμογή του αυτή δεν κυκλοφορεί ακόμη στο εμπόριο.

____________

Τι είναι, τέλος πάντων, ένα υβριδικό βιβλίο; 

 Μπορείς να το δεις σαν ένα υβριδικό μυθιστόρημα εικόνας και κειμένου. Δεν είναι παιδικό βιβλίο, κόμικς ή λεύκωμα, αλλά ένα βιβλίο στο οποίο μπλέκονται το γραπτό κείμενο με τα γραφιστικά μέσα, όπως είναι η εικονογράφηση, οι φωτογραφίες, τα γραφήματα και τα τυπογραφικά στοιχεία.

Και τι πετυχαίνει αυτό το μπλέξιμο εικόνας και κειμένου; 

 Να κρατήσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Το βιβλίο αποκτά διαδραστικότητα και η σελίδα γίνεται πια μια πολυδιάστατη οπτική επιφάνεια. Πρόκειται για το είδος του βιβλίου που απαιτεί τη δράση του αναγνώστη. Απαιτεί κάποιος να το κρατήσει στα χέρια και να το ξεφυλλίσει.

Τι σημαίνει αυτό για τους αναγνώστες;

«Το υβριδικό βιβλίο μπορεί να εμπλουτίσει την ανάγνωση. Να δώσει στους αναγνώστες μια πιο δυναμική αφηγηματική εμπειρία και συγχρόνως να τους βοηθήσει να καταλάβουν ευκολότερα την ιστορία, προσθέτοντας γραφιστικά στοιχεία με παιγνιώδη διάθεση. Ψυχαγωγεί τον αναγνώστη με διαφο- ρετικό τρόπο απ' ό,τι το κλασικό βιβλίο. Χρησιμοποιεί άλλα μέσα για να τον βάλει στην ιστορία. Και την ίδια στιγμή προσφέρει την εμπειρία της ανάγνωσης ενός αληθινού βιβλίου. Την αίσθηση να το κρατάς στα χέρια σου, να γυρνάς τις σελίδες μπρος-πίσω, την υφή και τη μυρωδιά του χαρτιού, το χρώμα των εικόνων, ακόμα και τον ήχο του ξεφυλλίσματος.

Γιατί διαλέξατε το συγκεκριμένο μυθιστόρημα; 

Ο βασικός λόγος ήταν ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της ιστορίας του Ρ.Λ. Στίβενσον, η αφηγηματική τεχνική. Η ιστορία παρουσιάζεται σαν ντοσιέ με δηλώσεις αυτοπτών μαρτύρων, σαν μια υπόθεση που θυμίζει τις διαδικασίες τόσο της νομικής όσο και της ιατρικής εξερεύνησης και μαρτυρίας. Επί πλέον, υπάρχουν διαφορετικές αφηγήσεις που αλληλοκαλύπτονται: δύο από τα κεφάλαια είναι γραμμένα από τους πρωταγωνιστές και ένα τρίτο παρουσιάζεται σαν αστυνομικό ρεπορτάζ εφημερίδας.

Πόσο χρόνο σας πήρε να φτιάξετε το βιβλίο; 

 Περίπου έξι μήνες συνολικά. Το μεγαλύτερο διάστημα έκανα έρευνα και δοκίμαζα διαφορετικές λύσεις. Μου πήρε μόνο έναν μήνα για να σχεδιάσω τις τελικές σελίδες. Για μένα το σημαντικότερο μέρος ενός πρότζεκτ είναι η έρευνα και η διαδικασία. Αυτά πρέπει να οδηγούν το αποτέλεσμα, όχι αντιστρόφως.

Χρησιμοποιήσατε ψηφιακή επεξεργασία; 

Ναι. Σχεδίασα τις τελικές σελίδες χρησιμοποιώντας τα Adobe InDesign, Photoshop και Illustrator. Και τύπωσα σε πολύ διαφορετικά χαρτιά, από τις σελίδες μιας Βίβλου μέχρι χαρτί εφημερίδας ή ιλουστρασιόν χαρτί. Και χρησιμοποίησα τρεις διαφορετικούς εκτυπωτές για να πετύχω διαφορετικά τελειώματα και υφές. Ετσι το βιβλίο απέκτησε μια πιο περίεργη αίσθηση και υποβάλλει την εντύπωση ότι πρόκειται για διαφορετικά έγγραφα που διηγούνται την ιστορία.

Τι σας τράβηξε στη γραφιστική; 

 Με γοήτευαν πάντα από παιδί τα οπτικά εφέ. Γι' αυτό κι άρχισα από τότε να κοιτάζω βιβλία τέχνης. Με ενδιέφερε, επίσης, πολύ να σχεδιάζω και να δημιουργώ πράγματα. Η ενασχόλησή μου με τη γραφιστική ήρθε όμως τυχαία. Ηθελα πάντα να δουλέψω στον κλάδο των κινούμενων σχεδίων. Προκειμένου να προετοιμαστώ, άρχισα να σπουδάζω τέχνη κι από κει γραφιστική. Και κατέληξα να μου αρέσει η γραφιστική τόσο πολύ, που να δουλεύω ως γραφίστας πλήρους απασχόλησης και να κάνω τρισδιάστατα κινούμενα σχέδια μόνο για χόμπι.

-*-